Moustardo-blanco
Sinapis alba
Brassicaceae Cruciferae
Nom en français : Moutarde blanche.
Descripcioun :La moustardo-blanco èro proun cultivado à passa tèms e sèmblo bèn qu'èi pas de Prouvènço au contro de la moustardo-fèro. Se n'en destrìo que si silico an un bè plat emé d'alo e que caupon mens de 8 grano.
Usanço :Es emé li grano que s'adoubo la moustardo. Mai se podon manja peréu li fueio, subretout li jouino, cruso en ensalado o cuecho (troucho). La moustardo-blanco es uno planto vertuouso contro lou raumas (en emplastre), lou mau de tèsto, lou quiéu tapa, lou mau-d'os e de-terro (escourbut)... Èi peréu richo en vitamino C e en foulate.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Sinapis
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 8 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Champ
- Ermas
- Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Estenoumediterrano-Èst
e Subrecousmoupoulito
Ref. sc. : Sinapis alba L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753